41 kere maaşallah:) Bu yazımda 2009’da yenilikleriyle, inovasyon stratejileriyle, farklı fikirleriyle özellikle gözüme çarpan ve hoşuma giden 41 şirketi sizinle paylaşmak istiyorum. Bu liste benim subjektif değerlendirmelerimle şekillenmiştir. Bu şirketleri yakından takip ediyorum; sizin de takip etmenizi öneriyorum. Zira bu şirketler geleceği tasarlayan ve sektörlerini şekillendiren lider firmalar.
Her yıl zaten dünyanın en yenilikçi şirketleri Fast Company, Business Week, ve Wired gibi platformlar tarafından belirleniyor. Bu listelere göz gezdirdiğinizde yılın en iyi çıkış yapan ve küresel platformda dikkatleri üzerilerine toplayan şirketleri görebiliyorsunuz. Daha önemlisi, bu şirketlerin yenilik stratejilerini inceleyebiliyorsunuz. Bu listeyi hazırlarken yukarıdaki listeleri inceledim, ama sonunda ortaya çıkan liste tamamen benim subjektif beğenilerimi ve analizlerimi yansıtıyor. Fahri’nin 2009 en yenilikçi şirket listesine geçmeden önce bu şirketlerin ortak özelliklerine bakalım.
Bu şirketlere baktığımızda bazı ortak motifler görüyoruz. Şirketinizi yenilikçi hale getirmenin sırrı bu altın prensiplerde gizli! İşte yenilikçi şirket olmanın stratejileri:
1. KÜRESEL YETENEK CAZİBE MERKEZLERİ: Bu şirketler dünyanın en iyi yeteneklerini, en zeki insanlarını çekiyorlar. Bu şirketler küresel yetenek cazibe merkezleri. Bu şirketler yaratıcı insanlara değer veriyor ve onların önünü açıyorlar.
2. ÇILGIN PROJELER VE FİKİR GİRİŞİMCİLİĞİ: Bu şirketler çalışanlarının yenilikçi fikirler üretmeleri için onlara her türlü fırsatı sağlıyor ve onların “fikir girişimcisi” olarak çalışmalarını teşvik ediyorlar. Çığır açacak yeni ve çılgın fikirler için her tür ortam, esneklik, bütçe ve teşvik sağlanıyor. Bu firmalarda farklı yenilikler bir arada kullanılıyor ve sektörün önünü açacak yeni ürünler ve hizmetler sürekli geliştiriliyor.
3. HAYALLERİ OLAN İNSANLARIN TAKIM ÇALIŞMASI: Çalışanlar bu firmalardan son derece memnunlar, firmanın parçası olmaktan gurur duyuyorlar. Bu firmalarda hayallerinin peşinden giden çılgın ve enerjik insanlar dolu. Firmalar son derece esnek ve özgürlükçü, sanki kampüs ortamı gibi. Ne hiyerarşinin buz kalıpları var, ne birbirinin ayağına çelme takmaya çalışan statüko bekçileri. Herkes harika bir takımın parçası ve birbirini sürekli destekliyor. Her çalışan, en sevdiği işi yapıyor ve en iyi yeteneklerini kullanıyor.
4. RİSK ALMA VE YENİLİKÇİLİK KURUM KÜLTÜRÜNÜN PARÇASI: Bu firmalar, risk almaktan ve yapılmayanı yapmaktan korkmuyor. Bu firmaların çok farklı alanlarda birbirinden ilginç potansiyel vadeden projeleri var. Projelerin bir kısmı patlasa dahi, başarılı olanlar firmayı şahlandırmaya yetiyor. Bu firmalar, her birimin yeni kurulan bir şirket kadar dinamik ve yenilikçi davranmalarını sağlıyor.
5. SÜREKLİ ARGE DESTEĞİ VE AÇIK İNOVASYON: Bu firmalar, yenilikçi uygulamalarıyla bütün dünyanın dikkatini çekmeyi başarıyor ve yaptıklarını çok iyi tanıtıyorlar. Ayrıca, bu firmalar inovasyon için şirket dışından insanlardan, partnerlerinden, müşterilerinden, paydaşlarından sürekli fikir alıyor ve değerlendiriyorlar. Bu firmalar inovasyonu firmanın duvarlarının dışına çıkarıyor ve küresel beyinden besleniyorlar. Firmanın dışından sürekli bilgi ve fikir akışı bu kurum kültürlerinin vazgeçilmez parçası.
6. MARKAYA BAĞLANAN AKTİF MÜŞTERİLER: Bu firmalar, müşterilerine sıradışı deneyimler yaşatıyor, onların markaya ve firmaya aşkla bağlanmalarını sağlıyorlar. Ayrıca, müşterilerden firmaya sürekli bilgi ve fikir akışı sağlanıyor. Müşteriler tasarım, inovasyon ve üretim aşamalarına aktif olarak katılıyorlar.
7. GRUP DEHASI VE KOLEKTİF KREATİF DÜŞÜNCE: Bu firmalar grup dehasını ve kollektif kreatif düşünceyi destekliyorlar. Çalışanların sürekli öğrenmelerini, yenilik üretmelerini, fikir ve proje üretmelerini, takım çalışması yapmalarını teşvik ediyorlar. Çalışanların entellektüel sermayesine ve profesyonel yetkinliklerine sürekli yatırım yapıyorlar.
8. KÜRESEL KRİZDE İNOVASYONA YATIRIMI ARTTIRMA: En önemli ortak motiflerden biri de şu: Bu firmalar küresel kriz ortamında inovasyona daha çok önem veriyor ve daha fazla fon ayırıyorlar. Bu firmalar, ARGEye ve inovasyona çok ciddi bütçeler ayırıyorlar ve bu paranın uzun vadede firmaya çok daha fazla getirisi olacağını biliyorlar. “Bu krizde ayakta kalalım yeter, ne inovasyonu!” demiyorlar. Tam tersine inovasyonu krizden kurtulmanın en önemli reçetesi olarak kullanıyorlar.
41 kere maaşallah diyerek listeyi açıklıyorum:) İşte Fahri’nin 2009 en yenilikçi şirket listesi ve her şirketin uyguladığı stratejilerden benim gözüme çarpanlar:
1) GOOGLE: Android, Cgrome, Google Book, Google Scholar gibi yüzlerce ürün, hizmetiyle Google, yeryüzünün en sihirli ve imrenilen fikir ve proje laboratuvarı olmaya devam ediyor. Google inovasyon modelini incelemek için başlıbaşına ayrı makale yazmak gerek. Konuyla ilgileniyorsanız McGill’de verdiğim derslerde okuttuğum Harvard Business Review’da yayınlanan “Reverse Engineering Google’s Innovation Machine” makalesini okumanızı öneririm (Iyer ve Davenport, 2008).
2) APPLE: Dahi çocuk Steve Jobs’un sağlık riskine rağmen Apple, iPod ve iPhone gibi moda ürünleri, Mac Book Air gibi trend oluşturan mükemmel tasarımları, dijital müzikte rakipsiz iTunes melodileri ile faaliyet gösterdiği bütün alanlarda çığır açmaya devam ediyor.
3) TOYOTA: Etkili üretim stratejileri, sürekli gelişim felsefesi, yakıt verimliliği, iQ ultrakompak arabası, Prius gibi yeşil otomobilleri, estetik ve fonksiyonel otomobilleri ile Toyota otomobil sektöründe ve bu sektördeki tasarım inovasyonunda dünya lideri.
4) INTEL: Intel, çipte onda bir pil ömrü tüketen son bombası Atom’u piyasaya sürdü – ki bu iPhone ve Blackberry’ler için yeni bir çığır açacak.
5) AMAZON: Jeff Bezos’un ARGEye geçtiğimiz 10 yılda 4 milyar dolar ayıran amiral gemisi Amazon, film indirmeden Kindle elektronik okura yepyeni alanlara yelken açmaya devam ediyor.
6) IDEO: Küresel platformda tasarım düşüncesini yaygınlaştıran tasarım gurusu David Kelley’in bu konuda danışmanlık veren en yenilikçi tasarım danışmanlık firması. Firma, girdiği her alanda çığır açıyor ve sistemleri dönüştürüyor.
7) PIXAR: Steve Jobs’ın çocuğu, Disney’e bağlı faaliyet gösteren animasyon firması. Toy Story, Monsters, A Bug’s Life, Finding Nemo, The Incredibles, Cars, Ratatouille, Wall E gibi müthiş yenilikçi ve eğlenceli filmlere imza atan Pixar, sanat ve teknolojiyi buluşturmak için kolektif dehayı kullanıyor.
8) CISCO: Dev bir şirket, ama dinamik manevra kabiliyeti kazanmak için her biriminin yeni kurulan şirket gibi davranmasını istiyor. Küresel iş planı yarışması düzenleyen Cisco, 104 ülkeden birbirinden ilginç 2500 iş fikri ve planı çekti. Kazanan proje milyar dolarlık iş kapasitesi açabilir.
9) FACEBOOK: 180 ülkeden 150 milyon insana hizmet veren dev firma, bulunduğu bölgede çılgın oyun günleri düzenliyor.
10) NOKIA: E71den N97ye akıllı cihazlar geliştirmeye devam eden Nokia’nın asıl hedefi, multimedya alanında komple hizmet veren ve video-oyun-müzik alanında lider olan dev bir firmaya dönüşmek.
11) STARBUCKS: Müzik piyasasına giriş yapmasından Starbucks kartına kadar bir dizi yeniliğe imza atan Starbucks’ın asıl başarısı kahve içilen mekanı müşterilerin kendi evi gibi hissedebilecekleri, sohbet edecekleri, kitap okuyacakları sıcak bir mekana çevirmek.
12) MICROSOFT: Ofis uygulamalarını Internet ortamına taşımaktan, Microsoft Geleceğin Okulu’nu açmaya kadar Microsoft, dünyayı etkileyen adımlar atmaya devam ediyor.
12) PROCTOR & GAMBLE: Lafley’in inovasyon modelini değiştirip inovasyonu firma sınırlarının dışına taşımasıyla P&G kuantum sıçrama yaptı. “Araştırma Geliştirme” (R&D) modeli yerini “Bağlanma Geliştirme” (Connect & Develop) modeline bıraktı. P&G’deki inovasyon fikirlerinin yüzde ellisinden fazlası firmanın dışından geliyor.
13) HULU: Fox ve NBC’nin birleşerek ortaya koydukları, online videonun standardını yükselten, televizyon şovları ve filmlerin ücretsiz izlenebildiği popüler web portalı.
14) HP- HEWLETT PACKARD: Küresel hizmet firması EDS’yi satın alan HP, Dreamcolor notebook’tan sezgisel dokunmatik uygulamalara kadar bir dizi yeniliği başarıyla uyguladı.
15) IBM: IBM, sadece bilgisayar dünyasında değil iş dünyasının tüm alanlarında ve süreçlerinde inovasyonda öncü konumunu sürdürüyor. IBM’in meşhur “Küresel İnovasyon Manzarası” (Global Innovation Outlook) kitapçıklarını herkese tavsiye ederim.
16) GE- GENERAL ELECTRIC: “Ecomagination” müthiş başarı grafiğini 2009’da da sürdürdü. Kendisiyle dalga geçen tek dev şirket GE’nin kendiyle ilgili esprilerini 30 Rock dizisinden takip edebilirsiniz.
17) BMW: Lüks otomobilin yenilikçi ve lider markası BMW; müşterilerini duygusal olarak etkileyen, yenilikçi teknolojiye, mükemmel kaliteye, tavizsiz mühendisliğe ve harika tasarıma önem veren firma olmayı sürdürüyor.
18) SONY: 50 yıldır teypten transistör radyoya, Walkman’den Playstation’a DVD player’dan dijital kameraya günlük hayatı renklendiren pek çok buluşun öncüsü Sony, tüketici elektronik sektöründen çıkıp eğlence, telekom, mobil iletişim, yayıncılık ve medya sektörlerine açılıyor.
19) NINTENDO: Taşınabilir DS sistemiyle, Wii çalarıyla, en çok satan oyunlarıyla Nintendo, yine kitleleri çekmeyi başardı. Harper Collins ile anlaşan Nintendo, 100 klasiği kendi ürettiği cihazlarda erişilebilir hale getirdi.
20) DISNEY: Dünyanın en kreatif yazarlarını, film yapımcılarını, video oyun tasarımcılarını, yönetmenlerini bünyesinde toparlayan Disney, yine harikalar diyarı.
21) eBAY: eBay’de inovasyonun sırrı müşteri datasını ve müşterilerin tercihlerini kullanarak onların problemlerini sıradışı yollarla çözmeye çalışmak. Online açık arttırma sistemi başlı başına mükemmel işleyen bir inovasyon. eBay’den artık hayal edebileceğiniz her ürün satılıyor. Müşteriden her saniye sürekli bilgi akışı geliyor ve bu bilgi stratejik avantaja dönüştürülüyor. Ebay, “contextual inquiry” denilen müşterileri doğal ortamda sürekli inceleyen ve gözlemleyen bir araştırma yöntemi kullanıyor. eBay, kullanıcı arayüzü mühendisliğinde de bir numara.
22) SAMSUNG: Samsung’un son açılımı TV’den çamaşır makinesine tüm ürünlerini daha az enerji harcayan ve daha yeşil dostu haline getirmek. Samsung, biyo-nano ve dijital teknolojilere de büyük yatırım yapıyor.
23) IKEA: Hem estetik, hem ucuz, hem de fonksiyonel ev mobilyası ve ürünleri üretmek çok zor ve IKEA yeryüzünde bunu en iyi başaran firma. Ikea, insanların yaşam stillerinin tasarımcısı ve sanatçısı olmayı iyi biliyor.
24) RIM: Kanada’nın telekom gururu, Balsillie ve Lazaridis’in gözbebeği ve Blackberry efsanesinin merkezi RIM, kablosuz teknolojil çözümlerinde lider olmaya devam ediyor.
25) NIKE: Nike, şirketi yenilikçi yapmak için her ürün kategorisinde ve alanda girişimci minik şirketler kurmuş. CEO bir tasarımcı. Nike’ın yeni açılımı 2011’de ürettiği 250 milyon çift ayakkabıdan her birini sürdürülebilir standartlara getirebilmek.
26) TWITTER: Gücü basitliğinde saklı. Felaket yönetimi gibi acil durumlar için, müşteri hizmetleri için, sıcak haberleri iletmek için, dakikalık online toplantılar için, hızlı bilgi ve link paylaşımı için biçilmiş kaftan.
27) MOTOROLA: Ed Zander’ın kaptanlığında dizayn ve inovasyon köklerine dönen Motorola, Razr ve Q gibi yeni nesil teknolojiyi yansıtan modellerle yenilikçiliğini ispatlamaya devam ediyor.
28) UNILEVER: 2008’de ARGEye 927milyon€ harcayan, ARGEde 6000’den fazla insan çalıştıran, her yıl 350’yi aşkın patent başvurusunda bulunan, dünya çapında 20 bin patenti kayıtlı bulunan dünya devi. Unilever Bilim Ödülü’nden sağlıklı beslenme tercihlerine inovasyonda küresel bir fenomen.
29) LOREAL: Kozmetik ve dermatoloji araştırmalarında dünya lideri olan Loreal’in 18 araştırma merkezi, 13 değerlendirme merkezi bulunuyor. Her yıl 5000 formülün geliştirildiği bu dev laboratuvar, küresel platformda “sorumlu inovasyon”un öncüsü.
30) HARLEY DAVIDSON: Sadece motorsiklet değil bir yaşam felsefesi tasarlayan ve sadık marka toplulukları oluşturan yenilikçi firma
31) ACCENTURE: İletişim, elektronik, yüksek teknoloji, medya ve eğlence sektörlerinde müşterilerinin yenilik üretmesine öncülük yapan ve bu alanlarda iş çözümleri üreten danışmanlık firması. Hizmet yeniliğinden Internet protokollerine, web 2.0’dan yeni nesil network çözümlerine Accenture Asya’da, Amerika’da ve Avrupa’da pek çok konuda yenilikçi çözümler üretiyor, beyin fırtınaları ve atölyeler düzenliyor.
32) YOUTUBE: 2005’te kurulduğu halde online video izleme deneyimini bu kadar kolay, zevkli, ücretsiz ve reklamsız hale getiren firma olduğu için Youtube, milyonlarca kullanıcıyı platforma çekmeyi başardı. Mükemmel bir platform oluşturarak ve eğlence devleriyle partnerlik kurarak dünyanın en büyük topluluğunu oluşturmayı başardı.
33) HONDA: Kurucusu Soichiro Honda’nın “taklit etme!” tavsiyesiyle ilerleyen Honda, mobilite alanında ileri ve çevre dostu teknolojiler geliştirmeye devam ediyor. Honda’nın son yeniliklerden en çarpıcı olanları merdiven çıkan ve yürüyen “humanoid” robot ASIMO ve özürlüler için tasarlanan “walking assist” denilen yürüme asistanı.
34) CIRCUE DU SOLEIL: Quebec, Montreal merkezli dünyanın en yenilikçi ve en eğlenceli sirk/gösteri grubu.
35) SKIDMORE, OWINGS & MERRILL: Dubai’den Çin’e dünyanın her yerinde en çılgın ve en yenilikçi mimariye sahip binaları yapan firma. 2008’de 54 ödül aldı, dünyada aynı anda 1320 çılgın bina yapıyor. Dudak uçuklatan mimari tasarımlar, mutlaka görmelisiniz.
36) CRISPIN PORTER + BOGUSKY ve TBWA WORLDWIDE: Reklam dünyasının yeni devleri her alanda lider markaları çarpıştırıyorlar. Crispin Porter + Bogusky, Microsoft reklamlarını yaparken sürekli Apple’a saldırıyor, TBWA ise Microsoft’la dalga geçerek Apple markasını parlatıyor. Aynı savaş Coca Cola ve Pepsi’de de bu iki reklam devi arasında yaşanıyor.
37) ZAPPOS: Online ayakkabı satıcısı Zappo aşırı uçlarıyla tanınıyor. Her tür alışverişte sipariş teslimi ücretsiz. Alınan ürünler 365 gün geri verilebiliyor.
38) BOEING: Boeing, Airbus’ı sollamak için yakıt tasarrufundan açık inovasyona, kreatif tasarımdan yeni uçaklara bir dizi yenilik ile yoluna devam ediyor.
39) NEXT-ERA ENERGY RESOURCES: Yenilenebilir enerjide geleceğin en umut veren firması.
40) Q-CELLS: Almanya’nın umut vadeden ve dikkatleri üzerine toplayan yenilikçi güneş enerjisi firması.
41) PURE DIGITAL TECHNOLOGIES: 18 ayda 1.5 milyon kaydedici kamera üreten San Francisco şirketi Pure Digital Technologies, TheFlip.com sitesinde kullanıcıların kameraları için binlerce tasarımdan sevdiklerini seçmesine olanak tanıyor.
Bu aşamada yapmamız gereken, Türk şirketlerini de çok yakından takip ederek en yenilikçi şirketleri belirlemek ve stratejilerini yakından incelemek. Türkiye’de de Türkcell’den Türk Telekom’a, Vestel’den Arçelik’e, Türkiye’de bu konuda ne yazık ki bir bilgi eksikliği söz konusu. Şirketlerimizin inovasyon uygulamalarını yakından takip eden, değerlendiren, listeleyen bir araştırma merkezine şiddetle ihtiyaç var. Türkiye’de bu işi en iyi yapabilecek kuruluş bence MediaCat. Ben bu konuda gönüllü olduğumu ve ileride mutlaka çalışma yapmak istediğimi ifade edeyim. Eğer benimle bu konuda işbirliği yapmak ve çalışma başlatmak isterseniz lütfen fahrikarakas@gmail.com adresine yazın. Türkiye’nin en yenilikçi şirketlerini beraberce belirleyelim ve uygulamalarını ortak bir bilgi havuzunda Türk iş dünyasının kullanımına açalım. Ne dersiniz?
Her yıl zaten dünyanın en yenilikçi şirketleri Fast Company, Business Week, ve Wired gibi platformlar tarafından belirleniyor. Bu listelere göz gezdirdiğinizde yılın en iyi çıkış yapan ve küresel platformda dikkatleri üzerilerine toplayan şirketleri görebiliyorsunuz. Daha önemlisi, bu şirketlerin yenilik stratejilerini inceleyebiliyorsunuz. Bu listeyi hazırlarken yukarıdaki listeleri inceledim, ama sonunda ortaya çıkan liste tamamen benim subjektif beğenilerimi ve analizlerimi yansıtıyor. Fahri’nin 2009 en yenilikçi şirket listesine geçmeden önce bu şirketlerin ortak özelliklerine bakalım.
Bu şirketlere baktığımızda bazı ortak motifler görüyoruz. Şirketinizi yenilikçi hale getirmenin sırrı bu altın prensiplerde gizli! İşte yenilikçi şirket olmanın stratejileri:
1. KÜRESEL YETENEK CAZİBE MERKEZLERİ: Bu şirketler dünyanın en iyi yeteneklerini, en zeki insanlarını çekiyorlar. Bu şirketler küresel yetenek cazibe merkezleri. Bu şirketler yaratıcı insanlara değer veriyor ve onların önünü açıyorlar.
2. ÇILGIN PROJELER VE FİKİR GİRİŞİMCİLİĞİ: Bu şirketler çalışanlarının yenilikçi fikirler üretmeleri için onlara her türlü fırsatı sağlıyor ve onların “fikir girişimcisi” olarak çalışmalarını teşvik ediyorlar. Çığır açacak yeni ve çılgın fikirler için her tür ortam, esneklik, bütçe ve teşvik sağlanıyor. Bu firmalarda farklı yenilikler bir arada kullanılıyor ve sektörün önünü açacak yeni ürünler ve hizmetler sürekli geliştiriliyor.
3. HAYALLERİ OLAN İNSANLARIN TAKIM ÇALIŞMASI: Çalışanlar bu firmalardan son derece memnunlar, firmanın parçası olmaktan gurur duyuyorlar. Bu firmalarda hayallerinin peşinden giden çılgın ve enerjik insanlar dolu. Firmalar son derece esnek ve özgürlükçü, sanki kampüs ortamı gibi. Ne hiyerarşinin buz kalıpları var, ne birbirinin ayağına çelme takmaya çalışan statüko bekçileri. Herkes harika bir takımın parçası ve birbirini sürekli destekliyor. Her çalışan, en sevdiği işi yapıyor ve en iyi yeteneklerini kullanıyor.
4. RİSK ALMA VE YENİLİKÇİLİK KURUM KÜLTÜRÜNÜN PARÇASI: Bu firmalar, risk almaktan ve yapılmayanı yapmaktan korkmuyor. Bu firmaların çok farklı alanlarda birbirinden ilginç potansiyel vadeden projeleri var. Projelerin bir kısmı patlasa dahi, başarılı olanlar firmayı şahlandırmaya yetiyor. Bu firmalar, her birimin yeni kurulan bir şirket kadar dinamik ve yenilikçi davranmalarını sağlıyor.
5. SÜREKLİ ARGE DESTEĞİ VE AÇIK İNOVASYON: Bu firmalar, yenilikçi uygulamalarıyla bütün dünyanın dikkatini çekmeyi başarıyor ve yaptıklarını çok iyi tanıtıyorlar. Ayrıca, bu firmalar inovasyon için şirket dışından insanlardan, partnerlerinden, müşterilerinden, paydaşlarından sürekli fikir alıyor ve değerlendiriyorlar. Bu firmalar inovasyonu firmanın duvarlarının dışına çıkarıyor ve küresel beyinden besleniyorlar. Firmanın dışından sürekli bilgi ve fikir akışı bu kurum kültürlerinin vazgeçilmez parçası.
6. MARKAYA BAĞLANAN AKTİF MÜŞTERİLER: Bu firmalar, müşterilerine sıradışı deneyimler yaşatıyor, onların markaya ve firmaya aşkla bağlanmalarını sağlıyorlar. Ayrıca, müşterilerden firmaya sürekli bilgi ve fikir akışı sağlanıyor. Müşteriler tasarım, inovasyon ve üretim aşamalarına aktif olarak katılıyorlar.
7. GRUP DEHASI VE KOLEKTİF KREATİF DÜŞÜNCE: Bu firmalar grup dehasını ve kollektif kreatif düşünceyi destekliyorlar. Çalışanların sürekli öğrenmelerini, yenilik üretmelerini, fikir ve proje üretmelerini, takım çalışması yapmalarını teşvik ediyorlar. Çalışanların entellektüel sermayesine ve profesyonel yetkinliklerine sürekli yatırım yapıyorlar.
8. KÜRESEL KRİZDE İNOVASYONA YATIRIMI ARTTIRMA: En önemli ortak motiflerden biri de şu: Bu firmalar küresel kriz ortamında inovasyona daha çok önem veriyor ve daha fazla fon ayırıyorlar. Bu firmalar, ARGEye ve inovasyona çok ciddi bütçeler ayırıyorlar ve bu paranın uzun vadede firmaya çok daha fazla getirisi olacağını biliyorlar. “Bu krizde ayakta kalalım yeter, ne inovasyonu!” demiyorlar. Tam tersine inovasyonu krizden kurtulmanın en önemli reçetesi olarak kullanıyorlar.
41 kere maaşallah diyerek listeyi açıklıyorum:) İşte Fahri’nin 2009 en yenilikçi şirket listesi ve her şirketin uyguladığı stratejilerden benim gözüme çarpanlar:
1) GOOGLE: Android, Cgrome, Google Book, Google Scholar gibi yüzlerce ürün, hizmetiyle Google, yeryüzünün en sihirli ve imrenilen fikir ve proje laboratuvarı olmaya devam ediyor. Google inovasyon modelini incelemek için başlıbaşına ayrı makale yazmak gerek. Konuyla ilgileniyorsanız McGill’de verdiğim derslerde okuttuğum Harvard Business Review’da yayınlanan “Reverse Engineering Google’s Innovation Machine” makalesini okumanızı öneririm (Iyer ve Davenport, 2008).
2) APPLE: Dahi çocuk Steve Jobs’un sağlık riskine rağmen Apple, iPod ve iPhone gibi moda ürünleri, Mac Book Air gibi trend oluşturan mükemmel tasarımları, dijital müzikte rakipsiz iTunes melodileri ile faaliyet gösterdiği bütün alanlarda çığır açmaya devam ediyor.
3) TOYOTA: Etkili üretim stratejileri, sürekli gelişim felsefesi, yakıt verimliliği, iQ ultrakompak arabası, Prius gibi yeşil otomobilleri, estetik ve fonksiyonel otomobilleri ile Toyota otomobil sektöründe ve bu sektördeki tasarım inovasyonunda dünya lideri.
4) INTEL: Intel, çipte onda bir pil ömrü tüketen son bombası Atom’u piyasaya sürdü – ki bu iPhone ve Blackberry’ler için yeni bir çığır açacak.
5) AMAZON: Jeff Bezos’un ARGEye geçtiğimiz 10 yılda 4 milyar dolar ayıran amiral gemisi Amazon, film indirmeden Kindle elektronik okura yepyeni alanlara yelken açmaya devam ediyor.
6) IDEO: Küresel platformda tasarım düşüncesini yaygınlaştıran tasarım gurusu David Kelley’in bu konuda danışmanlık veren en yenilikçi tasarım danışmanlık firması. Firma, girdiği her alanda çığır açıyor ve sistemleri dönüştürüyor.
7) PIXAR: Steve Jobs’ın çocuğu, Disney’e bağlı faaliyet gösteren animasyon firması. Toy Story, Monsters, A Bug’s Life, Finding Nemo, The Incredibles, Cars, Ratatouille, Wall E gibi müthiş yenilikçi ve eğlenceli filmlere imza atan Pixar, sanat ve teknolojiyi buluşturmak için kolektif dehayı kullanıyor.
8) CISCO: Dev bir şirket, ama dinamik manevra kabiliyeti kazanmak için her biriminin yeni kurulan şirket gibi davranmasını istiyor. Küresel iş planı yarışması düzenleyen Cisco, 104 ülkeden birbirinden ilginç 2500 iş fikri ve planı çekti. Kazanan proje milyar dolarlık iş kapasitesi açabilir.
9) FACEBOOK: 180 ülkeden 150 milyon insana hizmet veren dev firma, bulunduğu bölgede çılgın oyun günleri düzenliyor.
10) NOKIA: E71den N97ye akıllı cihazlar geliştirmeye devam eden Nokia’nın asıl hedefi, multimedya alanında komple hizmet veren ve video-oyun-müzik alanında lider olan dev bir firmaya dönüşmek.
11) STARBUCKS: Müzik piyasasına giriş yapmasından Starbucks kartına kadar bir dizi yeniliğe imza atan Starbucks’ın asıl başarısı kahve içilen mekanı müşterilerin kendi evi gibi hissedebilecekleri, sohbet edecekleri, kitap okuyacakları sıcak bir mekana çevirmek.
12) MICROSOFT: Ofis uygulamalarını Internet ortamına taşımaktan, Microsoft Geleceğin Okulu’nu açmaya kadar Microsoft, dünyayı etkileyen adımlar atmaya devam ediyor.
12) PROCTOR & GAMBLE: Lafley’in inovasyon modelini değiştirip inovasyonu firma sınırlarının dışına taşımasıyla P&G kuantum sıçrama yaptı. “Araştırma Geliştirme” (R&D) modeli yerini “Bağlanma Geliştirme” (Connect & Develop) modeline bıraktı. P&G’deki inovasyon fikirlerinin yüzde ellisinden fazlası firmanın dışından geliyor.
13) HULU: Fox ve NBC’nin birleşerek ortaya koydukları, online videonun standardını yükselten, televizyon şovları ve filmlerin ücretsiz izlenebildiği popüler web portalı.
14) HP- HEWLETT PACKARD: Küresel hizmet firması EDS’yi satın alan HP, Dreamcolor notebook’tan sezgisel dokunmatik uygulamalara kadar bir dizi yeniliği başarıyla uyguladı.
15) IBM: IBM, sadece bilgisayar dünyasında değil iş dünyasının tüm alanlarında ve süreçlerinde inovasyonda öncü konumunu sürdürüyor. IBM’in meşhur “Küresel İnovasyon Manzarası” (Global Innovation Outlook) kitapçıklarını herkese tavsiye ederim.
16) GE- GENERAL ELECTRIC: “Ecomagination” müthiş başarı grafiğini 2009’da da sürdürdü. Kendisiyle dalga geçen tek dev şirket GE’nin kendiyle ilgili esprilerini 30 Rock dizisinden takip edebilirsiniz.
17) BMW: Lüks otomobilin yenilikçi ve lider markası BMW; müşterilerini duygusal olarak etkileyen, yenilikçi teknolojiye, mükemmel kaliteye, tavizsiz mühendisliğe ve harika tasarıma önem veren firma olmayı sürdürüyor.
18) SONY: 50 yıldır teypten transistör radyoya, Walkman’den Playstation’a DVD player’dan dijital kameraya günlük hayatı renklendiren pek çok buluşun öncüsü Sony, tüketici elektronik sektöründen çıkıp eğlence, telekom, mobil iletişim, yayıncılık ve medya sektörlerine açılıyor.
19) NINTENDO: Taşınabilir DS sistemiyle, Wii çalarıyla, en çok satan oyunlarıyla Nintendo, yine kitleleri çekmeyi başardı. Harper Collins ile anlaşan Nintendo, 100 klasiği kendi ürettiği cihazlarda erişilebilir hale getirdi.
20) DISNEY: Dünyanın en kreatif yazarlarını, film yapımcılarını, video oyun tasarımcılarını, yönetmenlerini bünyesinde toparlayan Disney, yine harikalar diyarı.
21) eBAY: eBay’de inovasyonun sırrı müşteri datasını ve müşterilerin tercihlerini kullanarak onların problemlerini sıradışı yollarla çözmeye çalışmak. Online açık arttırma sistemi başlı başına mükemmel işleyen bir inovasyon. eBay’den artık hayal edebileceğiniz her ürün satılıyor. Müşteriden her saniye sürekli bilgi akışı geliyor ve bu bilgi stratejik avantaja dönüştürülüyor. Ebay, “contextual inquiry” denilen müşterileri doğal ortamda sürekli inceleyen ve gözlemleyen bir araştırma yöntemi kullanıyor. eBay, kullanıcı arayüzü mühendisliğinde de bir numara.
22) SAMSUNG: Samsung’un son açılımı TV’den çamaşır makinesine tüm ürünlerini daha az enerji harcayan ve daha yeşil dostu haline getirmek. Samsung, biyo-nano ve dijital teknolojilere de büyük yatırım yapıyor.
23) IKEA: Hem estetik, hem ucuz, hem de fonksiyonel ev mobilyası ve ürünleri üretmek çok zor ve IKEA yeryüzünde bunu en iyi başaran firma. Ikea, insanların yaşam stillerinin tasarımcısı ve sanatçısı olmayı iyi biliyor.
24) RIM: Kanada’nın telekom gururu, Balsillie ve Lazaridis’in gözbebeği ve Blackberry efsanesinin merkezi RIM, kablosuz teknolojil çözümlerinde lider olmaya devam ediyor.
25) NIKE: Nike, şirketi yenilikçi yapmak için her ürün kategorisinde ve alanda girişimci minik şirketler kurmuş. CEO bir tasarımcı. Nike’ın yeni açılımı 2011’de ürettiği 250 milyon çift ayakkabıdan her birini sürdürülebilir standartlara getirebilmek.
26) TWITTER: Gücü basitliğinde saklı. Felaket yönetimi gibi acil durumlar için, müşteri hizmetleri için, sıcak haberleri iletmek için, dakikalık online toplantılar için, hızlı bilgi ve link paylaşımı için biçilmiş kaftan.
27) MOTOROLA: Ed Zander’ın kaptanlığında dizayn ve inovasyon köklerine dönen Motorola, Razr ve Q gibi yeni nesil teknolojiyi yansıtan modellerle yenilikçiliğini ispatlamaya devam ediyor.
28) UNILEVER: 2008’de ARGEye 927milyon€ harcayan, ARGEde 6000’den fazla insan çalıştıran, her yıl 350’yi aşkın patent başvurusunda bulunan, dünya çapında 20 bin patenti kayıtlı bulunan dünya devi. Unilever Bilim Ödülü’nden sağlıklı beslenme tercihlerine inovasyonda küresel bir fenomen.
29) LOREAL: Kozmetik ve dermatoloji araştırmalarında dünya lideri olan Loreal’in 18 araştırma merkezi, 13 değerlendirme merkezi bulunuyor. Her yıl 5000 formülün geliştirildiği bu dev laboratuvar, küresel platformda “sorumlu inovasyon”un öncüsü.
30) HARLEY DAVIDSON: Sadece motorsiklet değil bir yaşam felsefesi tasarlayan ve sadık marka toplulukları oluşturan yenilikçi firma
31) ACCENTURE: İletişim, elektronik, yüksek teknoloji, medya ve eğlence sektörlerinde müşterilerinin yenilik üretmesine öncülük yapan ve bu alanlarda iş çözümleri üreten danışmanlık firması. Hizmet yeniliğinden Internet protokollerine, web 2.0’dan yeni nesil network çözümlerine Accenture Asya’da, Amerika’da ve Avrupa’da pek çok konuda yenilikçi çözümler üretiyor, beyin fırtınaları ve atölyeler düzenliyor.
32) YOUTUBE: 2005’te kurulduğu halde online video izleme deneyimini bu kadar kolay, zevkli, ücretsiz ve reklamsız hale getiren firma olduğu için Youtube, milyonlarca kullanıcıyı platforma çekmeyi başardı. Mükemmel bir platform oluşturarak ve eğlence devleriyle partnerlik kurarak dünyanın en büyük topluluğunu oluşturmayı başardı.
33) HONDA: Kurucusu Soichiro Honda’nın “taklit etme!” tavsiyesiyle ilerleyen Honda, mobilite alanında ileri ve çevre dostu teknolojiler geliştirmeye devam ediyor. Honda’nın son yeniliklerden en çarpıcı olanları merdiven çıkan ve yürüyen “humanoid” robot ASIMO ve özürlüler için tasarlanan “walking assist” denilen yürüme asistanı.
34) CIRCUE DU SOLEIL: Quebec, Montreal merkezli dünyanın en yenilikçi ve en eğlenceli sirk/gösteri grubu.
35) SKIDMORE, OWINGS & MERRILL: Dubai’den Çin’e dünyanın her yerinde en çılgın ve en yenilikçi mimariye sahip binaları yapan firma. 2008’de 54 ödül aldı, dünyada aynı anda 1320 çılgın bina yapıyor. Dudak uçuklatan mimari tasarımlar, mutlaka görmelisiniz.
36) CRISPIN PORTER + BOGUSKY ve TBWA WORLDWIDE: Reklam dünyasının yeni devleri her alanda lider markaları çarpıştırıyorlar. Crispin Porter + Bogusky, Microsoft reklamlarını yaparken sürekli Apple’a saldırıyor, TBWA ise Microsoft’la dalga geçerek Apple markasını parlatıyor. Aynı savaş Coca Cola ve Pepsi’de de bu iki reklam devi arasında yaşanıyor.
37) ZAPPOS: Online ayakkabı satıcısı Zappo aşırı uçlarıyla tanınıyor. Her tür alışverişte sipariş teslimi ücretsiz. Alınan ürünler 365 gün geri verilebiliyor.
38) BOEING: Boeing, Airbus’ı sollamak için yakıt tasarrufundan açık inovasyona, kreatif tasarımdan yeni uçaklara bir dizi yenilik ile yoluna devam ediyor.
39) NEXT-ERA ENERGY RESOURCES: Yenilenebilir enerjide geleceğin en umut veren firması.
40) Q-CELLS: Almanya’nın umut vadeden ve dikkatleri üzerine toplayan yenilikçi güneş enerjisi firması.
41) PURE DIGITAL TECHNOLOGIES: 18 ayda 1.5 milyon kaydedici kamera üreten San Francisco şirketi Pure Digital Technologies, TheFlip.com sitesinde kullanıcıların kameraları için binlerce tasarımdan sevdiklerini seçmesine olanak tanıyor.
Bu aşamada yapmamız gereken, Türk şirketlerini de çok yakından takip ederek en yenilikçi şirketleri belirlemek ve stratejilerini yakından incelemek. Türkiye’de de Türkcell’den Türk Telekom’a, Vestel’den Arçelik’e, Türkiye’de bu konuda ne yazık ki bir bilgi eksikliği söz konusu. Şirketlerimizin inovasyon uygulamalarını yakından takip eden, değerlendiren, listeleyen bir araştırma merkezine şiddetle ihtiyaç var. Türkiye’de bu işi en iyi yapabilecek kuruluş bence MediaCat. Ben bu konuda gönüllü olduğumu ve ileride mutlaka çalışma yapmak istediğimi ifade edeyim. Eğer benimle bu konuda işbirliği yapmak ve çalışma başlatmak isterseniz lütfen fahrikarakas@gmail.com adresine yazın. Türkiye’nin en yenilikçi şirketlerini beraberce belirleyelim ve uygulamalarını ortak bir bilgi havuzunda Türk iş dünyasının kullanımına açalım. Ne dersiniz?
No comments:
Post a Comment